Koniak / Armaniak

Koniak i armaniak - mało znane alkohole o wyjątkowym charakterze

Koniak i armagnac nie są trunkami powszechnie konsumowanymi, ale każdy doświadczony koneser alkoholi powinien być z nimi dobrze zapoznany. Teoretycznie będące odmianami brandy, posiadają specyficzny, własny smak i aromat, niemożliwy do pomylenia z żadnym innym. Produkowane wyłączni...

Dzieje armaniaku 

Armagnac to jeden z najstarszych alkoholi nie tylko we Francji, ale również całej Europie. Zarazem, jest pierwszym znanym nam mocnym alkoholem, wytwarzanym z winogron. Historia jego produkcji sięga dojrzałego średniowiecza; jej początek dokumentować możemy najpóźniej na XIV wiek. Już od tamtego momentu związany był z Gaskonią, leżącą w południowo-zachodniej Francji, a konkretnie z hrabstwem Armagnac. Region ten jest wyjątkowo korzystny dla uprawy winorośli, co sprzyjało prowadzeniu licznych "eksperymentów" w zakresie ich przetwórstwa. Alkohol ten, był pierwotnie sprzedawany jako lekarstwo i trunek dla arystokracji oraz bogatych warstw mieszczańskich. XIX wiek to koniec konsumpcji armaniaku w bardzo niewielkim obszarze, a zarazem początek jego eksportu na cały świat, Nie zmniejszyło to jednak jego ekskluzywności; wciąż pozostaje luksusowym alkoholem, po który sięgają głównie znawcy. Duży udział ma w tym niezmienna tradycyjność armaniaku. W ciągu wieków doszło do pewnych usprawnień technologicznych przy jego produkcji, niemniej istota owych procesów pozostaje taka sama. Sprzyja temu również prawodawstwo chroniące armaniak, jako tradycyjny wyrób regionalny, przed nadmierną ingerencją współczesnego świata, które swoje początki ma już w pierwszych dekadach XX wieku. Obecne przepisy określają między innymi metody produkcji, minimalny czas leżakowania oraz oznakowanie. Tylko alkohol spełniający wszystkie surowe normy, może być nazywany "armaniakiem".

Koniak - historia trunku

Dzieje koniaku zaczynają się niespełna 200 lat później, bowiem w XVI wieku. Historia jego powstania jest nieco bardziej okrężna, ponieważ najprawdopodobniej wiąże się z handlem zagranicznym. Kupcy kupowali wino we Francji, jednak w trakcie dalekiej podróży, często ulegało ono zepsuciu. Poszukiwano więc sposobów na zwiększanie jego mocy, a tym samym trwałości, co doprowadziło właśnie do powstania koniaku. Inna, bardziej narodowa wersja tej opowieści mówi, że koniak odkryli sami francuscy winiarze. Miało być to podyktowane chęcią uzyskanie trunku z większą zawartością alkoholu, dla samej przyjemności płynącej z jego konsumpcji. Tej wersji sprzyja między innymi pierwotna grupa odbiorców koniaku, podobna jak w przypadku armaniaku, to znaczy przede wszystkim lokalnych bogaczy, Można zresztą powiedzieć, że pod tym względem nie doszło do dużych zmian, bowiem armaniak wciąż kojarzony jest z luksusem. Analogiczna do armaniaku jest również ochrona prawna tego trunku, który jest prawdziwym skarbem mieszkańców współczesnej Nowej Akwitanii. 

Jak powstają te alkohole?

Przeważająca część produkcji koniaku, leży po stronie niewielkich, często wręcz rodzinnych winnic. Trunek ten zdecydowanie oparł się trendom przejmowania wytwórni przez ogromne, międzynarodowe koncerny alkoholowe. Tym bardziej wrasta konieczność posiadania dużej wiedzy na temat tego skomplikowanego procesu, a także wartość doświadczeni w tej dziedzinie.

Pierwszym etapem produkcji - pomijając niemniej żmudną i wymagającą uprawę owoców - są zbiory winogron. Do produkcji koniaku można wykorzystać wyłącznie sześć konkretnych szczepów: colombard, folle blanche, montils, sémillon, ugni blanc, a także, z pewnymi zastrzeżeniami, folignan. Winogrona te są tłoczone na sok, który następnie jest fermentowany przez kilka do kilkunastu dni, co powoduje powstanie wina zawierającego od 8 do 12% alkoholu. Następnym krokiem jest destylacja, przeprowadzana dwukrotnie, co prowadzi do uzyskania płynu o zawartości alkoholu w okolicach 40-45 procent. Po procesie destylacji, koniak jest przechowywany w dębowych beczkach przez co najmniej 2 lata. Ten okres, podobnie jak w innych tego typu alkoholach, ma bardzo istotny wpływ na finalny smak i aromat trunku. Po rozlaniu z beczek, koniak jest gotowy do zabutelkowania i przygotowania do sprzedaży.

Zarys procesu produkcji armaniaku prezentuje się podobnie; różnice zauważalne są w szczegółach. Po pierwsze, do produkcji dopuszcza się znacznie więcej, bowiem aż 10 szczepów winogron; większość z nich pokrywa się jednak z koniakiem. Drugą istotną różnicą jest liczba destylacji; w przypadku armaniaku, przeprowadzana jest tylko jedna. Wreszcie, gaskoński alkohol cieszy się o wiele większą popularnością jako trunek rocznikowy; stosunkowo często jest leżakowany, a następnie przechowywany w szkle, przez długie dekady. Różnice te są dostrzegalne w smaku, warto jednak pamiętać, że zarówno koniak i armaniak pochodzą ze wspólnego rdzenia, jakim destylat winny.

Smak koniaku i armaniaku. Czym różnią się od siebie?

Pierwszą cechą wyczuwalną podczas degustacji tych francuskich specjałów, która z pewnością zostanie dostrzeżona przez każdego; zarówno amatora jaki i profesjonalistę, jest niezwykła łagodność trunków. Zaskakująco przystępny, świeży i lekki smak, w żadnym stopniu nie ujawnia nominalnej mocy zawartości butelki. Spektrum wyczuwalnych w koniaku i armaniaku nut, to przede wszystkim owoce i ich bezpośrednie przetwory; winogrona, rodzynki, suszone śliwki, powidła, a także wiśnie i wiosenne kwiaty. Bardziej wprawieni koneserzy, w zależności od konkretnego produktu, wyczują również kakao, cedrowe bądź dębowe drewno, przyprawy, orzechy, karmel. wanilię czy też cynamon. Zasadniczy profil smakowy zmierza więc w kierunku słodyczy, którą niekiedy równoważą, ale nigdy nie dominują, bardziej wytrawne akcenty.

Porównując między sobą te dwa alkohole, można uznać że armaniak pozostaje bardziej zmiennym, żywiołowym destylatem, podczas gdy koniak zmierza do stonowania i subtelnego wyeksponowania kilku nut. Mamy w nim większą szansę trafienia na lekko goryczkowy, wytrawny czy też słony posmak; oczywiście wszystko to w granicach jego specyfiki.

Odmiany i klasyfikacja trunków

Przeglądając nasz sklep internetowy, możesz natrafić na koniak lub armaniak zawierający obok nazwy literowy skrót. Ich używanie również podlega regulacji przez prawo francuskie, oznacza zaś długość leżakowania. Wyjaśnienie symboli prezentuje się następująco:

W przypadku armaniaku:

• VS (Very Special) - starzony co najmniej 1,5 roku
• VO/VSOP (Very Old/ Very Superior Old Pale) - starzony co najmniej 4,5 roku
• XO/Napoleon (Extra Old) - starzony co najmniej 5,5 roku
• Hors d'âge - starzony co najmniej 10 lat, przy czym najczęściej podaje się konkretny rocznik
• Dla koniaku wartości te są nieco inne i wynoszą:
• VS - minimum 2 lata
• VSOP - minimum 4 lata
• Napoleon - minimum 6 lat
• XO - minimum 10 lat

Kiedy i jak pić francuskie specjały?

Armaniak i koniak są bardzo chętnie wykorzystywane w charakterze aperitifu bądź digestifu, jako pobudzające kubki smakowe bądź poprawiające trawienie. Popularną praktyką jest również picie ich zupełnie "solo", w formie indywidualnej degustacji, czy wreszcie; łączenie z dobrym cygarem. Oba z tych trunków cechują się co do zasady wysoką jakością i wyjątkowym smakiem, dlatego nie zaleca się picia ich bezpośrednio podczas posiłków, jak również wykorzystywania w drinkach. Takie zestawienia mogłyby ograniczyć ich walory smakowe, dlatego też optymalnym dodatkiem do koniaku i armaniaku, jest co najwyżej niewielka ilość wody, poprawiająca percepcje cech trunku. Te wytworne destylaty do oddania pełni swego smaku i aromatu potrzebują również odpowiedniego szkła; zalecamy więc wykorzystywanie profesjonalnych kieliszków tulipanowych, bądź specjalnych koniakówek.

Po odpowiednich przygotowaniach, koniak i armaniak mogą wspaniale umilić wieczór oraz zapewnić wrażenia, które zostaną w pamięci na długo. Dlatego też, zapraszamy do zapoznania się z naszą szeroką ofertą i osobistego eksplorowania tej odmiany alkoholi mocnych - w razie pytań służymy pomocą!